Seiko Prospex – Satovi za sve situacije

Seiko pod svojim okvirom ima veliki broj pod brendova i linija satova. Politika korporacije Seiko je da određeni pod brendovi budu namenjeni specifičnim tržištima. Uglavnom se radi o Japanu i do datih modela nije lako doći na ostalim kontinentima. Upravo zbog toga mnogi ljubitelji satova na ovim prostorima nisu dovoljno upoznati sa veoma cenjenim imenima kao što su Grand Seiko, Prospex i druga. Ovom prilikom pažnju ćemo posvetiti Prospex liniji satova.


Kako bi nam bilo jasno o čemu se radi, dovoljno je da sam naziv Prospex razdvojimo na dva dela (Pro - Spex), odnosno „Professional Specifications“ . Namena ovih satova je jasna. Profesionalci iz različitih područja, koji se veoma često nalaze u ekstremnim uslovima, imaju potrebu za satom koji će sve to izdržati i olakšati im njihove aktivnosti. Kao takvi, satovi iz Prospex linije veoma su cenjeni od strane profesionalaca, ali i amatera koji žele nešto više od svog sata.

U Prospex liniji može se pronaći veliki broj satova, namenjenih različitim namenama. Ova linija možda je i najpoznatija po vrhunskim ronilačkim satovima, ali tu su i hronografi, satovi za trčanje i sportske aktivnosti, pilotski satovi i drugi. Nažalost veliki deo Prospex satova namenjen je isključivo domaćem, japanskom tržištu.

Zanimljivo je da na satu iz Prospex serije nigde nećete naći ovu oznaku. Umesto toga, naznaka da se radi o satu iz specijalne linije nalazi se u pakovanju i pratećoj literaturi.

Istorija Prospex linije započela je sa ronilačim satovima. Tokom šezdesetih godina prošlog veka došlo je do velike popularnosti ronjenja sa bocama. Naravno od velike važnosti za ronioce bilo je znati vreme zarona. To je dovelo do drastičnog skoka potražnje za ronilačkim satovima. Svaki renomirani proizvođač takmičio se u proizvodnji ovih satova. Seikov odgovor na ova dešavanje bio je model 6217, lansiran 1965. godine. Bio je to prvi profesionalni ronilački sat ovog proizvođača i glavni krivac za ogroman uspeh kasnijih Seiko ronilačkih satova.


Od tada, Seiko je proizvodio i još uvek proizvodi veliki broj satova posvećenih sportu. Počevši od kvarcnih modela sa pristupačnijim cenama, pa sve do vrhunskih i veoma izdržljivih mehaničkih satova. Kasnije su ovi modeli postali poznati pod nazivom Prospex.

Kvalitet izrade Seiko Prospex satova je na izuzetno visokom nivou. Slobodno se može reći da je odnos kvaliteta i cene kod ovih satova odličan. Pored bespogovornog kvaliteta, Prospex linija sa sobom donosi i najsavremenija tehnička rešenja.


Prvi ronilački sat izrađen od titanijuma bio je iz Seiko Prospex linije, prvi ronilački sat sa keramičkom koronom takođe je pripadao Prospex liniji. Takođe, prvi profesionalni ronilački sat sa kvarcnim mehanizmom, kao i prvi ronilački kvarcni sat sa analogno-digitalnom kombinacijom i alarmom došli su iz ove linije.

Ipak, ne može se reći da su svi modeli iz Prospex linije dobro prihvaćeni među entuzijastima. Seiko je imao po koji promašaj, međutim oni modeli koji su uspeli, postali su legende. Radi se prvenstveno o ronilačkim satovima, tako da je Prospex linija po njima i prepoznatljiva.

U sledećim redovima potrudićemo se da predstavimo najvažnije modele iz Prospex linije. Najpoznatije su tri serije – Marinemaster, Flightmaster i Landmaster.

Kako je Seiko Prospex najpoznatiji po ronilačkim satovima, krenućemo od Marinemaster serije.
Kada se pomene reč Marinemaster, mnogi će prvo pomisliti na model SBDX001.

Radi se o vrhunskom ronilačkom satu, kojeg odlikuje velika izdržljivost i funkcionalnost. U njemu se nalazi automatski 8L35 mehanizam, sa 26 rubina. Mehanizam ima funkciju hakovanja i ručnog navijanja. Po fabričkoj specifikaciji dnevna odstupanja ovog mehanizma iznose +15/-10 sekundi, dok su u praksi odstupanja manja. Rezerva snage iznosi 50 časova, a vodootpornost 300 m. Prečnik kućišta je većih dimenzija i iznosi 44 mm, dok visina kućišta iznosi 14,6 mm. Podrazumeva se da je krunica na zavrtanje. Glavne zamerke upućene su na to što se umesto safirnog stakla na ovom modelu našao Hardlex (ojačano mineralno staklo). Mnogi smatraju da je Hardlex otporniji na udarce od safirnog stakla i da je zato našao svoje mesto kod dobrog dela Seiko ronilačkih satova, ipak istina je nešto drugačija. Inženjeri Seika utvrdili su da je safirno staklo podjednake debljine sa Hardlexom ipak otpornije na udarce.


Drugi važan model iz Marinemaster serije najpoznatiji je pod nazivom Tuna. Naravno ne radi se o zvaničnom nazivu modela, već o nazivu koji je nastao u krugu obožavalaca ovih modela. Naime, ovaj model svojim izgledom podseća na konzervu tune! Iako zaista nesvakidašnjeg izgleda, Seiko Tuna je veoma dopadljiv i ineresantan sat. Kako postoji zaista velik broj modela Tuna, teško bi bilo predstaviti ih sve. Ovom prilikom predstavićemo model sa kojim je sve započelo - legendarni 6159-7010, kao i trenutno aktuelne modele.

Seiko 6159-7010 proizvodio se od 1975. do 1978. godine. U njemu se nalazio 6159B mehanizam, koji je radio na visokih 33,600 otkucaja po času. Vodotpornost je iznosila 600m, mehanizam je imao funkciju hakovanja i ručnog navijanja. U svoje vreme ovaj model bio je tehnički najnapredniji ronilački sat. Dok su se drugi proizvođači „hvalili“ sa naprednim ventilima za ispuštanju helijuma, modelu 6159-7010 pomenuti ventil nije bio ni potreban. Konstruisan je na taj način da atomi helijuma, prilikom ronjenja na velikim dubinama, ne mogu da prodru u kućište!


Aktuelni Tuna modeli mogu se dobiti i sa kvarcnim i sa automatskim mehaničkim mehanizmom. Model SBBN015 (SBBN017 sa gumenim kaišem) u sebi ima 7C46 kvarcni mehanizam. Odstupanja ovog mehanizma iznose +- 15 sekundi na mesečnom nivou. Prečnik kućišta iznosi pozamašnih 48 mm, dok visina iznosi 14,7 mm. Vodootpornost iznosi 300 m, dok je staklo kristalno - Hardlex.

Sledeći model sa oznakom SBBN013 poznat je i pod nezvaničnim nazivom „Darth Tuna“. Kako se radi gotovo o vrhu ponude, vodootpornost ovog modela iznosi čitavih 1000 m. U njemu se nalazi kvarcni mehanizam 7C46, kao i u prethodnom modelu. Staklo ove Tune izrađeno je od safira. Prečnik kućišta iznosi 48 mm, a visina iznosi 15,3 mm.


Model sa oznakom SBDX011 predstavlja sam vrh ponude, samim tim entuzijasti su ga nazvali „Emperor Tuna“. U njemu se nalazi mehanički automatik sa oznakom 8L35, koji se nalazi i u opisanom modelu SBDX001 (prerađen mehanizam 9S55 iz Grand Seiko serije). Vodotpornost iznosi 1000 m. Staklo je izrađeno od safira, prečnik kućišta iznosi gotovo 50 mm, a visina 17,4 mm.


Najekskluzivniji model Marinemaster serije nosi oznaku SBDB001. U njemu se nalazi 5R66A Spring Drive mehanizam sa 30 rubina. Rezerva snage iznosi 72 časa, a mesečna odstupanja su +- 15 sekundi mesečno. Vodootpornost iznosi 600 m, staklo je safirno. Prečnik kućišta iznosi 45 mm, uz visinu od 17 mm. Njegova ekskluzivnost i nesvakidašnji mehanizam sa sobom donose i prilično visoku cenu.


Za zaključak priče o ronilačkim satovima iz Prospex linije, nameće se model SBDC001 (SBDC003, SBDC005 – razlikuju se po boji brojčanika i tipu kaiša/narukvice). Iako ovaj model ne pripada Marinemaster seriji, svakako je vredan pomena. Entuzijasti su mu nadenuli nadimak Sumo, usled toga što marker na poziciji „12h“ neodoljivo podseća na „odeću“ koju nose sumo rvači. Pokreće ga mehanički automatik sa oznakom 6R15 i 23 rubina. Mehanizam poseduje funkciju hakovanja u ručnog navijanja. Dnevna odstupanja kreću se u rasponu +25/-15 sekundi. Rezerva snage iznosi 50 časova, dok vodootpornost iznosi 200 m. Staklo je izrađeno od Hardlex-a. Prečnik kućišta iznosi 44 mm, a visina 13,3 mm. Karakteriše ga nešto niža cena od modela iz Marinemaster serije, ali i svi kvaliteti Prospex linije.
Iako je Prospex linija najpoznatija po ronilačkim satovima i legendarnoj Marinemaster seriji, ne sme sa zapostaviti ni Flightmaster serija. Kako joj i samo ime kaže, radi se o seriji satova namenjenoj pilotima.


Najpoznatiji model iz ove serije nosi oznaku SBDS001. U ovom modelu nalazi se automatski hronograf mehanizam sa oznakom 6S37, 40 rubina i rezervom snage od 50 časova. Pored funkcije hakovanja, moguće je i ručno navijanje ovog mehanizma. Dnevna odstupanja kreću se u rasponu +15/-10 sekundi. Vodootpornost iznosi 100 metara. Prečnik kućišta iznosi 44 mm, dok visina iznosi 14,8 mm. Krunica je ušrafljujuća, a kompletan sat izrađen je od titanijuma. Može se reći da je brojčanik prilično zauzet. Pored indikatora rezerve snage, tu su još i tri podbrojčanika, kao i pokazivač datuma. Staklo je izrađeno od safira, dok je i poleđina sata takođe izrađena od safirnog stakla.


Može se reći da je Landmaster serija pomalo zapostavljena. Ovo naravno nije zasluženo, jer se radi o satovima spremnim da prežive i najsurovije uslove. Pravi primer za to je poduhvat japanskog istraživača Mitsuro Ohba.


Ovaj avanturista je 1997. godine započeo veliki poduhvat. Sam je krenuo iz severnog Sibira, preko Severnog pola, da bi na kraju završio u Kanadi. Njegov put trajao je 121 dan. Kako bi pratio vreme, Ohba je sve vreme na ruci nosio Seiko Landmaster.


U čast poznatog avanturiste, Seiko je napravio model SBCW009, i to u samo 1877 primeraka. Razlog tome je što je Ohba prešao upravo 1,877 km tokom svoje ekspedicije.


1998. godine Mitsuro Ohba se uputio na Južni pol. Saradnja sa Seikom je nastavljena, tako da je za Ohbu napravljen model South Pole Landmaster, proizveden u svega 800 primeraka. U ovom modelu nalazio se kinetički 5M47 mehanizam.



Jedan od aktuelnih modela iz Landmaster serije nosi oznaku SBDB003 i predstavlja samu perjanicu ove serije. U njemu se nalazi isti mehanizam kao u modelu Marinemaster SBDB001, odnosno Spring Drive sa oznakom 5R66, čije su karakteristike prethodno opisane. Sat je u potpunosti izrađen od titanijuma, dok je staklo izrađeno od safira.


Pored tri prethodno opisane serije, Prospex liniju upotpunjuju i drugi modeli, različitih namena.
Veoma je teško u celosti upoznati Prospex modele. Činjenica da je ova linija prvenstveno namenjena japanskom tržištu to još više otežava. Poslovna politika Seiko korporacije mnogima nije jasna. Ljubiteljima ovog proizvođača ostaje nada da će ovi modeli jednog dana stići i na ostala tržišta, gde bi sa sigurnošću ostvarili veliki uspeh.


Autor: Ivan Krstin