Haifisch23 kaže:
Satovi, kao i ostali segment industrije i umetnosti u dizajnerskom smislu nisu izuzetak. Uvek se pojavljuje neki stil, koji osveži postojeću scenu, donese nešto novo, ćemu sledi masovno praćenje ostalih aktera. Samo površan pogled na istoriju ručnih satova daje lepo svedočanstvo navedenog. Prva, nešto masovnija produkcija muških ručnih satova dolazi za vreme Prvog svetskog rata. Ona je donela takozvane Trench satove, koji su bili u potpunosti prilagođeni upotrebi u ratnim uslovima. Bili su okrugli, pojavljuje se minealno staklo, većina ih je bila zaštićena čeličnom mrežom. Početkom 20' godina prošlog veka u umetnosti a ubrzo zatim i u industrijskom dizajnu prevlađuje Art Deco, što utiče i na oblik satove. Rectangular oblik kućišta, sa malim sekundnikom prvlaađuje sledećih 10 godina i zaključuje se sa legendarnim Riverskom, Jaeger Le-Coultra. 1930 godina je bila prelomna, jer u toj godini prvi put realizacija ručnih satova prevlađuje nad džepnim, Rolex plasira prve masovno prihvaćene sportske modele i tako se ponovo vraća okrugli oblik kućišta sa malim sekundnikom. Sredinom decenije Universal (budući Universal Geneve) i Breitling na scenu donose hronografe sa dva i tri podbrojčanika čemu sledi cela armija proizvođača. Krajem decenije Gallet na brojčanik postavlja telemetarsku skalu i pojavljuju se prvi pilotski hronografi. Na klasičnoj liniji prevladava stil Palek Phillipove Calatrave iz 1934 godine, koja je ovaj brend ponovo vratila u život nakon skoro potpunog bankrota i spašavanja sa strane porodice Stern. U zadnjoj četvrtini decenije Laco lansiraa Beobactung tipa pilotskog sata (B-UHr) - bez hronogrfa kome slede i ostali nemački proizvođači. Time je časovničarska scena prvi put u istoriji sačinjena od klasičnog stila, Art Deco stila, sportskih satova, pilotskih hronografa i pilotskih klasičnih satova. Pilotski stil prevladava u '40 godinama, kada se pojavljuje Breitlingov Chronomat (hronograf) i klasični pilot satovi, takozvani Dirty Dozen, sačinjeni od 12 proizvođača, koji opskrbljuju Britanski Royal Air Force svojevrstnim stilom, kojeg predvodi IWC i Omega. Naravno, ovaj stil prate i svi ostali akteri. Tada se zanemaruje sportski tip sata, što je poptuno normalno uzevši ratno doba u kome su ljudi živeli.
Pedeseete godine donose potpunu renesansu indstrije. Ponovo se vraća klasika, kod koje u dizajnerskom sltilu prevladavaju satovi sa velikom sekundarom (Girard Perregaux, Omega, Rolex, Patek Phllippe, IWC, Zenith), kod hronografa najsvetlije doba doživaljaju Landeron i Venus, što znači, da se pojavljuju prvi sportski hronografi, koji su mix pilotskog tipa i klasičnog sportskog
sata. Prisustvo telemetarske skale na brojčaniku se smanjuje i sve više se uvodi tahimetar. Pojavljuje se Navitimer, koji predstavlja vrh i istovremeno vrh pilotskog sata, kojem slede Breguet, Dodane i Auricoste. Ipak, tadašnju scenu (prva polovina '50 godina) preokupiraju Triple Calendar satovi, koju predvode Audemars Piguet i Girard Perregaux. U sledećih nekoliko godina nije bilo proizvođača, koji nije napravio sat sa trojnim datumom (dan, datum, mesec), dok je više od polovinu tih satova bila obogaćena Moonphase displejem. Valjoux, Landeron, Venus i Lemania su još uvek sačinjavali preko 90 % proizvodnje.
Tada dolazi do još jednog fenomena u švajcarskoj produkciji. Pojavljuje se malo more Private Label proizvođača, koji su proizvodiči satove za ceo okean novih brendova, koji su postojali skoro samo fiktivno. Kancelarija u Bielu, La Choix De Fondsu, La Locleu i Genevi sa fikusom i kancelarijom. Oni nešto jači imalu su i vlastitog dizajnera, koji je sledio opštem toku na sceni. Direktori su količine proizvodnje ugovarali sa tim Private Lebel proizvođačima, koji su u sledećih 15-20 godina zauzimali svako najamnje selo u Jura Alpama i u dolini Valee De Joux.
Ono što je najvažnije, proizvođači satova su uspešno pratili trendove u društvu. Počinju cele migracije naroda vazdušnim putem pa Glycine pravi prvi ručni GMT sat, dok Rolex sudbine tih satova overava sai legendarnim Pepsijem a Universal Geneve dovodi Gerald Gentu sa modelom Polarrouter. To znači, da se dotadašnjem military stilu pilotskog sata pridružuje i civilni pilotski sat.
Počinju prva masovna osvajanja planinskog masiva Himalaje. Tako dobijamo još jednu vrstu sportskog sata, koju predvodi Rolexov Explorer a odlično ga prate Enicar Sherpa, Favre Leuba Bivouc, Certina Blue Ribbon i čitava plejada drugih, koju zaokružuje nekoliko godina kasnije Seiko sa čuvenim Alpinistom. Ostalu liniju sportskih satova predvodi Omega sa Speedmasterom (tri podbrojčanika), dok jedan manji švajcarski proizvođač, Dreffa, svoj hronograf potpisuje sa Chronographe Suisse, što će u sledećoj deceniji doneti pravu revoluciju ovih jeftinih sportskih ručnih satova, koji će se u hiljadama tonama proizvoditi pod ovim grupnim nazivom.
Istovremeno Vulcain uvodi još jedan trend. Čuveni Cricket donosi funkciju alrama na ručnom satu, koja je u potpunosti predstavljala taj naziv. Naravno, u sledećih 15 godina dolazi cela armija satova sa ovom funkcijom i sličnim dizajnom.
Na području klasičnih satova, ništa se značajnije nije događalo. Ipak, švajcarski proizvođač satova Herodia uvodi jedan dizajnerksi detalj, koji je bio prilično uticajan u naredne dve decenije. Pošto ga je malo teže opisati rečima, najlaše ga je opredeliti ovako: to je tačno taj stil, koji se može uočiti na današnjom Seiko Cocktail liniji (rebraste koncentrične linije, koje se šire iz centra prema periferiji brojčanika).
I na kraju, ono najbitnije, što su donele '50 godine prošlog veka. Sa Rolex Submarinerom, Blancpain Fifty Fathoms (u prilično manjoj meri) i Zodiac Sea Wolfom, 1953 godine, svet dobija prve komercijalne divere. Od tada, sve više nije bilo isto. Još uvek traje i trajaće, jer je reč o najpopularnijoj vrsti sportskog sata u istoriji horologije. Čak i nema smisla, popularnost ovog segmenta ograničavati sa prefiskom Sportski. Možda jednog dana, pokrenemo temu sa spiskom proizvođača, koji ne proizvode diver satove. Biće to vrlo kratkih 5 minuta života ovog foruma.
Ono što je započeto Omega Speedmasterom u '60 godinama prošlog veka, donosi potpunu revoluciju, apsolutnu masovnost i beskrajnu popularnost. Dovoljno je napisati samo: Valjoux 72i Tachimere Scale. Heuer Autavia, Carrera, Rolex Daytona, Enicar Sherpagraph, Yema Rallygraph su samo predvodnci sportskih hronografa, koji zauzimaju vodeće mesto u produkciji. Sve zajedno je začinjeno prvim automatskim hronografima krajem 1969 godine, kada zahvaljujući Omegi dobijamo i prvi Bullhead sat, koji postaje jedan od najuticajnih smerova u sledećih 8 godina. Nema posebne potrebe pisati, da su sva nabrojana imena doživela i najširu pratnju ostalih proizvođača, koji uz Chronograph Suisse kategoriju kulminiraju sa jeftinim Roskopf (šiftericama) hronografima koju predvode Sicura, Sorna i Endura. Ovde bih napomenuo, da su poslednja tri imena niži kvalitet proizvodnje nadoknadila prelepim, živopisnim dizajnom brojčanika, koji i danas drže (neopravdano) visoke cene.
Drugi najviše rastući segment '60 godina predstavljaju diver satovi sa kompresor kućištima, koji početnu vododpornost iz 1953 godine od 100 metara, do kraja decenije podižu na 1000 metara. Da li je potrebno napominajti, da više od polovine proizvođača proizvodi ovu vrstu super divera.
Pošto su '60 godine donele i prve elektro-mehaničke satove, široku proizvodnju elektronskih satova, prvih modnih satova (Accurist), one se završavaju kvarcom, koji sudbonosno obeležava sledeću deceniju.
Uz njih, ogroman uticaj na scenu donosi Audemars Piguet sa monumentom Royal Oak. Sa njim Gerald Genta ovara vrata istorije 1971 godine a besmrtan postaje 1976 godine sa Patek Philippe Nautilosom. Naravno i dizajn ovih modela prati nepregledno more proizvođača.
Sldeća decenija je bila u znaku jeftinih satova. Nešto manje japanskih digitalnih i time više swatch šarolike plastike. Devedesete su predstavljale mix svega i svačega, dok je početak decenije obeležen više-manje dizajnom Valjoux 7750. Tada počinje i trend, koji je i danas sve jači i sve značjaniji. Gotovo da nema proizvođača, osim japnskih izuzetaka, koji ne uvode Heritage liniju u svojim kolekcijama.
Iako ima nešto istine u onome što si napisao, današnja ponuda je ipak najšira u istoriji časovničarstva. Imamo modne satove, imamo kvarc satove od 3hands do hronografa sa večnim kalendarima, imamo military kvarc i mehaničke satove, imamo ručne navijače, imamo automatike (i jedne i druge od 3 hands do najkomplicarinijih mehanizama u istoriji), imamo Co-Acial saotve, imao čak i smart satoe, mada lično to i ne smatram satovima, imamo skeleton satove, imamo Tourbillon satove, imamo homage satove. Sve je manje izazova u dizajnerskom inovacijskom smislu tog pojma, pa se zato, bogu hvala, ponudba sve više vraća u istoriju. Ovo nije prisutno samo u časovničarstvu, nego i u čitavom stvaralačkom sistemu čovečanstva. Sve je u ciklusima, koje dolaze, traju, prolaze i vraćaju se.
Bookmarks sajtovi