Satovi francuskih oružanih snaga - II deo
( ronilački satovi )
Tekst koji sledi nastao je kao rezultat velikog ličnog interesovanja za istoriju, vojne satove i starovremenske satove. Za pisanje teksta korišten je velik broj tekstova koji se prevedeni, izmenjeni, dopunjeni i obogaćeni velikim brojem fotografija čineći ovaj tekst jedinstvenom celinom. Tekst je pisan sa namerom da pruži detaljan uvid u ronilačke satove koje je koristila Francuska mornarica ( Marine Nationale ) i zajedno sa tekstom „Satovi francuskih oružanih snaga ( pilotski satovi Type 20 i Type 21 )“ pruža uvid u satove koje je koristila francuska vojska u periodu posle Drugog svetskog rata. Pored navedenog, tekst ukratko opisuje i nastanak jednog od najcenjenijih ronilačkih satova kao i deo života čoveka koji je učestvovao u kreiranju tog sata.
Francuska mornarica je za razliku od oružanih snaga SAD i UK kupovala satove na tržištu tj nije imala definisane vojne standarde na osnovu kojih bi odabrani proizvođač satova proizvodio satove za vojne potrebe. Dakle uzimali su ono što je bilo ponuđeno na tržištu pritom vodeći računa da se zadovolji određeni nivo kvaliteta. Pored satova koji su prikazani u tekstu i koji čine glavninu korištenih satova, MN je kupovala satove i od proizvođača Doxa, Zenith, Longines, Hauer itd.
Postoje ljudi koje je život naterao da odrastu preko noći. Postoje ljudi koje je avanturistički duh i splet okolnosti vodio ka pionirskim poduhvatima. Postoje i ljudi koji su razmišljali izvan ponuđenih šablona i nepristajući na kompromise stvorili su nešto revolucionarno i dan danas prepoznatljivo. Ovaj deo teksta govori o čoveku koji je bio sve navedeno i više od toga.
Rođen u Parizu 1923. godine veći deo detinjstva provodi u Njujorku gde mu je otac bio profesor na Kolumbija univezitetu. Krajem 30-tih vraća se u Pariz. Kada su u Drugom svetskom ratu nemačke snage iznenadile, napale i okupirale Francusku, tada sedamnaestogodišnji dečak pokušao je da se na biciklu dokopa krajnjeg juga Francuske kako bi odatle brodom potražio spas u Engleskoj. Nije uspeo. Dva puta je prelazio demarkacionu liniju između okupiranog severa i slobodnog južnog dela da bi na kraju bio uhvaćen od strane Nemaca i osuđen na dva meseca zatvora. Ime tog dečaka je Robert Maloubier. Nakon što je izašao iz zatvora Maloubier odlazi u Tunis, bila je 1942. godina, odakle se biciklom upućuje u Alžir, prelazeći oko 500 milja. U Alžiru se pridružuje savezničkim snagama tako što prilazi prvom britanskom oficiru kojeg je ugledao iskazavši želju da se pridruži britanskim snagama. Videvši u njemu odlučnost Britanci ga preko Gibraltara prebacuju u London gde se pridružuje Special Detachment ( SD ) što je ogranak čuvene SOE ( Special Operations Executive ). Godine 1943. Maloubier u Engleskoj prolazi obuku za sabotera nakon koje je poslat u Francusku sa ciljem da organizuje borbene timove u okviru francuskog otpora. Nakon nekoliko obavljenih saboterskih misija evakuisan je u Englesku.
Nekoliko fotografija kapetana Robert Bob Maloubier-a
Grupa slika 1
Inače tokom boravka u Francuskoj bio je teško ranjen u pluća od strane Gestapoa. Doktor koji ga je spasao bio je član francuskog pokreta otpora. Nakon D-dana ( 6.6.1944. ) Maloubier se padobranom spušta u centralnu Francusku gde učestvuje u borbama protiv SS pancer divizije. Po oslobođenju Francuske, novembra 1944. godine Maloubier je u okviru SOE ( Force 136 ) poslat u Aziju gde se borio protiv Japana , nakon što je pre toga prošao treninge za borbu u džungli .
Po povrtku u Francusku pridružuje se francuskim specijalnim snagama gde radi kao instruktor za eksplozive, oružije i padobranstvo. U Engleskoj prolazi ronilačku obuku ( „frogman“ i „deep sea diver“ ) . Godine 1952. u gradu Oran u Alžiru ( francuska kolonija ) Maloubier osniva Školu borbenih ronilaca ( Ecole des Nageurs de Combat ). Za komadanta jedinice čiji zadaci podrazumevaju obaveštajnu delatnost kao i miniranje brodova i priobalnih objekata , postavljen je kapetan Maloubier.
Ronilačka oprema korištena u to vreme bila je znatno primitivnija od one koja se danas koristi. Kao komandos sa ratnim iskustvom i obučen ronilac,kapetan Maloubier bio je deo grupe koja je dizajnirala novu ronilačku opremu koja je trebalo da obezbedi neprimetno kretanje ronilaca pod vodom. To znači odsustvo mehurića i zvuka. Tako su nastala nova bolja ronilačka odela, mnogo veća peraja, bolje ronilačke naočare. Međutim to nije bilo dovoljno. Da bi misije bile uspešne a ronioci pošteđeni bespotrebnih gubitaka tj žrtvi potrebna je odlična usklađenost i pravovremenost. Tu na scenu stupaju ronilački satovi. S obzirom da nisu bili zadovoljni postojećim satovima rešili su da sami, poučeni iskustvom, odrede kriterijume koje treba da ispuni ronilački sat.
Došli su do sledećih zaključaka:
· veliko vodootporno kućište
· vodootpornost do 50 fathoms-91,45m (fathom-ftm je jedinica dužine u britanskom imperijalnom mernom sistemu i u američkom sistemu mernih jedinica (United States customary units) koji poreklo vodi iz britanskog imperijalnog mernog sistema. Jedinica fathom se posebno koristila za merenje dubine vode. 1 ftm=1,82880 m (SI units) ili 1 ftm=6,00000 ft (US customary) ili 1ftm=72,00000 in
· automatski mehanizam
· veliki osvetljeni markeri i kazaljke
· jednosmerno rotirajući prsten radi merenja dužine zarona.
Maloubier se sa utvrđenim zahtevima i skicom obratio francuskom proizvođaču satova LIP . U toj fabrici Maloubier-u je rečeno da sat kakav su oni zamislili nema budućnost i ponudili su mu njihov sat, model Lip Abyssal .
Grupa slika 2
S obzirom da se sat po svemu razlikovao od onog što je traženo Maloubier je odbio ponudu. Nakon toga obratio se švajcarskoj kompaniji Blancpain. U Blancpain-u su odlučili da se uhvate u koštac sa izazovom . Ubrzo je napravljen prvi protutip ( 1953. godine ) koji je poslat u Maloubier-ovu jedinicu na testiranje. Sat je prošao sve testove bez problema. To je bilo ono što su ronioci tražili. Tako je rođen Blancpain Fifty Fathoms, jedan od prvih ronilačkih satova. Tako je počelo i opremanje Maloubier-ovih borbenih ronilaca kvalitetnim ronilačkim satovima.
Model Fifty Fathoms proizvođen je i za potrebe vojske i za tržište. Prvi proizveden model imao je satne markere na brojčaniku ( bez ispisanih brojeva 12, 3, 6, 9 na satnoj skali ) , natpis Blancpain Fifty Fathoms, Rotomatic, Incablock.
Prvi model iz 1953. godine :
Grupa slika 3
Te iste 1953. godine pojavio se i model sa natpisom LIP na brojčaniku.
Grupa slika 4
S obzirom da se Maloubier prvo obratio Lip-u za proizvodnju sata i bio odbijen, poprilično je ironično da na brojčaniku stoji naziv te kompanije. Zašto je to tako ? Postojala je određena vrsta saradnje između kompanije Blancpain i Lip koja se ticala distribucije satova u Francuskoj a i Blancpain je kupovao određene mehanizme od kompanije Lip. S obzirom na to partnerstvo i činjenicu da je Lip tokom 50-tih bio poznatiji proizvođač satova u odnosu na Blancpain , stavljen je i njihov logo na brojčanik sata u čijoj proizvodnji nisu učestvovali a sve sa ciljem da se poboljša prodaja satova u Francuskoj . Dakle natips Lip trebao je da posluži švajcarskom Blancpain-u da poboljša prodaju u Francuskoj a verovatno i u svetu.
Takođe te 1953. godine pojavljuje se i model sa indikatorom vlage na poziciji iznad broja šest. Indikator vlage je u stvari parče papira koje se sastoji iz dva dela. Gornji deo služi kao reper i roze je boje ( otprilike je ta nijansa u pitanju ). Donji deo papira je premazan kobalt hloridom i plave je boje. Dakle papirni krug je dvobojan. Ukoliko u sat prodre vlaga donji deo papira menja boju u roze. Zaključak, ukoliko krug postane jednobojan ( roza boja ) u sat je prodrla voda i potreban je hitan servis. Naravno pošto su ti satovi veoma stari gotovo je nemoguće pronaći potpuno očuvan ( dvobojan ) indikator vlage.
Ovde je prikazan jedan od takvih modela.
Grupa slika 5
Godine 1965. pojavljuje se prvi model sa oznakom odsustva radioaktivnosti. Na slikama je prikazano nekoliko modela proizvedenih od 1965. god pa na dalje.
Grupa slika 6
Malo detaljniji prikaz prvog Blancpain Fifty Fathoms sata:
· Mehanizam ( prema mojim saznanjima ): A. Schild 1361 ( „rhodium plated, line lever escapement, monometallic balance, shock-absorber and self-compensating flat balance-spring“ ), 17 rubina, 18000 vns, 36 sati rezerve snage
· Materijal kućišta: nerđajući čelik
· Prečnik kućišta 41 mm, visina tj debljina 12 mm
· Radijum premaz na kazaljkama i markerima
Grupa slika 7
Na slici se može videti i ceduljica sa potpisom Robert Bob Maloubier-a.
Ovde se mogu videti razlike u detaljima različitih Blancpain Fifty Fathoms satova. Razlike su u brojčanicima ( markeri, brojevi ), rotirajućim prstenovima, natpisima na brojčaniku, obliku kazaljki, krunica itd.
Grupa slika 8
Bookmarks sajtovi